Ciśnienie krwi powinno być mierzone w pozycji leżącej tylko wtedy, gdy stan pacjenta sprawia, że siedzenie jest dla niego zbyt trudne.
- Dlaczego nie należy mierzyć ciśnienia w pozycji leżącej?
- Jak powinien być wykonany pomiar na leżąco?
Na te i inne pytania odpowiedź znajdziesz poniżej.
Dlaczego nie należy mierzyć ciśnienia w pozycji leżącej?
Wytyczne ESC [Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego]/ESH [Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego] dotyczące postępowania w nadciśnieniu tętniczym, z których korzysta Polskie Towarzystwo Kardiologiczne, jasno precyzują [1]:
- należy umieścić mankiet na poziomie serca u pacjenta siedzącego ze wspartymi plecami oraz opartym ramieniem w celu zapobiegania napięciom mięśniowym i wzrostowi ciśnienia krwi związanemu z wysiłkiem izometrycznym
Jak widzisz, pomiar na siedząco jest zalecany przez instytucje, które zajmują się ustalaniem planów leczenia nadciśnienia.
Po pierwsze związane jest to z dużą ilością danych, jakimi dysponuje medycyna odnośnie do wyników w pozycji siedzącej.
Mając więcej danych łatwiej jest ustalić właściwe normy i protokoły leczenia – od jakich wartości zaczyna się nadciśnienie, itp,
Po drugie, dużo łatwiej jest przeprowadzić poprawny pomiar ciśnienia na siedząco niż na leżąco – nie każdy ma pod ręką łóżko.
Największym problemem w pozycji leżącej jest umiejscowienie mankietu.
Wytyczne ESC/ESH jasno mówią…należy umieścić mankiet na poziomie serca.
Niestety większość osób mierzy ciśnienie na leżąco w sposób przedstawiony na poniższym zdjęciu.
Co w tym złego?
Ramię znajduje się poniżej poziomu serca.
Mankiet na wysokości serca jest obowiązkowy i to nawet w przypadku mierzenia ciśnieniomierzem nadgarstkowym.
Jeśli Twóje ramię z mankietem znajduje się poniżej poziomu serca, to odczyt będzie fałszywie wyższy niż Twoje rzeczywiste ciśnienie [2].
To jak w takim wypadku prawidłowo mierzyć ciśnienie na leżąco?
O tym napiszę później.
Najpierw przejdźmy do sytuacji, w których zalecane jest mierzenie ciśnienia w pozycji leżącej.
Kiedy należy mierzyć ciśnienie krwi w pozycji leżącej?
Pamiętaj, że o tym, czy możesz mierzyć ciśnienie na leżąco powinien zadecydować lekarz, a nie Twoje widzimisię.
Ciśnienie krwi mierzone jest w pozycji leżącej z następujących powodów:
- kiedy pacjent jest hospitalizowany
- pacjent jest przykuty do łóżka w domu
- podczas diagnozowania lub leczenia hipotensji ortostatycznej [niedociśnienie ortostatyczne]
1. Pacjent jest hospitalizowany
Bardzo często spotykany widok w szpitalu.
Najczęściej zdarza się to w przypadku osób w trakcie i po operacji.
2. Pacjent przykuty do łóżka w domu
Stan zdrowia, kontuzja lub rekonwalescencja, które wymuszają pozycję leżącą.
W takim przypadku mierzenie ciśnienia na siedząco jest praktycznie niemożliwe.
3. Podczas diagnozowania lub leczenia hipotensji ortostatycznej [niedociśnienie ortostatyczne]
Występuje, gdy ciśnienie krwi jest nienormalnie niskie przy zmianie z pozycji leżącej lub siedzącej na stojąco.
Hipotensja ortostatyczna jest definiowana jako spadek skurczowego ciśnienia krwi o ≥ 20 mmHg lub rozkurczowego o ≥ 10 mmHg w czasie 3 minut po pionizacji [3].
Najczęściej pomiar taki wykonywany jest w gabinecie lekarskim w celu wykluczenia niedociśnienia ortostatycznego.
Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie w pozycji leżącej?
Procedura jest bardzo podobna do pomiaru ciśnienia krwi na siedząco, z wyjątkiem tego, że leżysz.
Najczęściej popełniany błąd, to jak już wspomniałem wcześniej opieranie ramienia bezpośrednio na łóżku.
Przez co mankiet znajduje się poniżej poziomu serca – prowadzi do zawyżania wyniku pomiaru.
Co zrobić w takim przypadku?
Ramię możesz podeprzeć poduszką, aby mogło unieść się do tego samego poziomu co serce.
Reszta przebiega identycznie, jak w przypadku normalnego pomiaru.
Podsumowanie – czy można mierzyć ciśnienie na leżąco
Pamiętaj, że o tym, czy można mierzyć ciśnienie na leżąco, powinien zadecydować lekarz.
Jeśli chodzi o sam pomiar, to należy zadbać, aby mankiet znajdował się na poziomie serca [najlepiej podłożyć poduszkę lub poduszki pod ramię].
Powiązane artykuły:
