Chcesz kupić tradycyjny ciśnieniomierz aneroidowy, ale nie wiesz, czy będziesz w stanie poradzić Sobie z mierzeniem ciśnienia?
A może już go masz, ale nie wiesz jak wykonać pomiar?
Poniżej znajdziesz dokładny przewodnik krok po kroku – jak mierzyć ciśnienie ciśnieniomierzem zegarowym.
Czynności, które musisz wykonać przed rozpoczęciem pomiaru
Zanim weźmiesz mankiet do ręki, postaraj się spełnić poniżej wypisane warunki:
- unikaj spożywania alkoholu, palenia papierosów, picia napojów zawierających kofeinę na około 30 minut przed wykonaniem odczytu
- unikaj również wszelkiej maści ćwiczeń, wysiłku fizycznego, stresowych sytuacji, kąpieli przed wykonaniem pomiaru
- skorzystaj z łazienki, aby mieć pewność, że Twój pęcherz jest pusty
- znajdź ciche, spokojne miejsce, musisz słyszeć bicie Swojego serca
- usiądź prosto, opierając się plecami o krzesło, nie krzyżując nóg
- zrelaksuj się przez 5 minut, powstrzymując się od wykonywania jakichkolwiek czynności, unikaj mówienia lub myślenia o czymkolwiek stresującym
- do pomiaru zawsze używaj tego samego ramienia
Pomiar ciśnienia przy użyciu ciśnieniomierza zegarowego
Zestaw do ręcznego pomiaru ciśnienia najczęściej składa się z następujących elementów:
- mankiet naramienny
- ręczna pompka z zaworem – przy pomocy, której pompujesz mankiet
- manometr – znajdziesz na nim skalę ciśnienia podanego w mmHg, służy do odczytu wartości ciśnienia
- stetoskop – przy pomocy, którego będzie słuchać tonów, aby móc odczytać ciśnienie z manometru
Powyższe zdjęcia przedstawia jeden z najpopularniejszych na naszym rynku ciśnieniomierzy ręcznych – Microlife AG1-20.
1. Przygotuj ramię
Oprzyj przedramię na stole z dłonią skierowaną do góry.
Jeśli masz długą koszulę lub jakieś inne ubranie to najlepiej je zdejmij.
Czy mogę podwinąć koszulę lub bluzę?
NIE.
Podwinięta bluza działa podobnie jak opaska uciskowa.
Ogranicza przepływ krwi, co może fałszować pomiar ciśnienia.
2. Przygotuj i załóż mankiet
Rozepnij mankiet i przełóż rękę przez mankiet dłonią skierowaną do góry.
Spójrz na mankiet.
Powinien znajdować się na nim tak zwany wskaźnik arterii/tętnicy.
Jak on wygląda?
To już zależy od producenta i ciśnieniomierza.
W przypadku pokazywanego tutaj Microlife AG1-20 jest to poziomy, biały pasek długości kilku centymetrów.
Do czego on służy?
Pomaga Ci poprawnie umiejscowić mankiet na ramieniu, tak aby uzyskany wynik pomiaru był, jak najbardziej zbliżony do Twojego rzeczywistego ciśnienia.
Jak mam ustawić ten wskaźnik na ramieniu?
Powinien się znaleźć nad Twoją tętnicą ramienną [to ta, na której dokonujesz pomiaru] po wewnętrznej stronie stawu łokciowego i być skierowany w dół, w kierunku Twojej dłoni.
Skąd mam wiedzieć gdzie znajduje się moja tętnica ramienna?
Jeśli masz cienką skórę i niski poziom tkanki tłuszczowej, to wystarczy, że rzucisz okiem na Swoje przedramię.
Spójrz jeszcze raz na powyższe zdjęcie mojego ramienia.
Bez problemu widać na nim naczynia krwionośne.
Jeśli ich nie widać na pierwszy rzut oka, to weź dwa palce [wskazujący i środkowy] i przyłóż mniej więcej na środku Swojego ramienia w miejscu zgięcia łokciowego.
Jeśli dobrze trafisz, to poczujesz Swój puls.
Zapamiętaj to miejsce, gdyż przyda się ono później, gdy przejdziemy do części dotyczącej stetoskopu.
A co jeśli nie mogę zlokalizować Swojego pulsu?
Możesz “narysować” linię w górę od małego palca do zgięcia łokciowego i tam umieścić wskaźnik arterii.
Na moim mankiecie oprócz wskaźnika arterii znajduje się jeszcze dodatkowa strzałka?
Informuje Cię ona czy mankiet ma właściwy rozmiar w stosunku do Twojego ramienia.
Jeśli strzałka wskazuje przed lub za linią, oznacza to, że mankiet jest za mały lub za duży.
Jeśli mankiet ma właściwy rozmiar, to po założeniu pozioma strzałka będzie znajdować się w obszarze wskaźnika.
Jeśli strzałka jest poza tym obszarem, to znaczy, że mankiet jest zbyt mały lub zbyt duży.
OK.
To już chyba wszystko odnośnie do budowy mankietu.
Możesz teraz śmiało podciągnąć mankiet na ramię.
Przejdźmy do kolejnej kwestii: Na jakiej wysokości ramienia powinien być umiejscowiony mankiet?
Dolna krawędź mankietu powinna być 2-3 cm powyżej zgięcia łokciowego.
Aby sprawdzić, czy jest dobrze umiejscowiony przyłóż 2 palce do zgięcia łokciowego.
A jak mocno powinien być zapięty mankiet?
Tak, aby można wsadzić pod niego 2 palce.
Jeśli wkładasz pod niego całą rękę, to znaczy, że jest za luźny.
Jeśli nie możesz włożyć nawet jednego palca, to znaczy, że jest zapięty za ciasno.
Po zapięciu mankietu umieść manometr [to ten przyrząd, na którym jest skala ciśnienia] w dłoni ramienia, na które założony jest mankiet.
3. Umieszczenie stetoskopu
Pamiętasz, jak pisałem powyżej, że miejsce, w którym szukaliśmy pulsu, jeszcze nam się przyda?
Stetoskop [a dokładnie jego głowica] powinien znajdować się właśnie tam.
Głowica stetoskopu powinna być płasko przyłożona do skóry po wewnętrznej stronie ramienia.
Jej krawędź powinna znajdować się tuż pod mankietem, tak aby stetoskop nie zsunął się podczas pomiaru.
To czy uda Ci się umieścić głowicę pod mankietem w dużej mierze zależy od modelu ciśnieniomierza.
Niektóre modele mają węższe mankiety i umieszczenie pod nimi stetoskopu w prawidłowym miejscu możesz nie być takie łatwe.
Po umiejscowieniu głowicy czas włożyć końcówki [tak zwane oliwki] do uszu.
Jak prawidłowo włożyć oliwki stetoskopu do uszu?
Oliwki [to te gumowe słuchawki] stetoskopu powinny być zwrócone do przodu.
Jeśli dobrze umiejscowisz stetoskop, to powinny być słyszalne pojawiające się i znikające tony.
4. Napompuj mankiet
Przed rozpoczęciem pompowania sprawdź, czy zawór pompki jest dokładnie zakręcony.
Jeśli nie, to zamknij zawór, obracając śrubę zgodnie z ruchem wskazówek zegara.
Nie dokręcaj zbyt mocno, gdyż musisz go później odkręcić.
Weź pompkę do wolnej ręki – tej, na której nie jest umieszczony mankiet.
Rozpocznij pompowanie mankietu poprzez ściskanie gruszki, jednocześnie słuchając przez stetoskop tętna.
Mankiet powinien być pompowany w szybkim tempie.
Do jakich wartości pompować mankiet?
Zasada jest taka, że powinno się pompować do około 40 mmHg powyżej Twojej średniej wartości ciśnienia skurczowego.
Czyli jeśli Twój średni odczyt wynosi 130/80 do pompuj do około 170 mmHg.
A co jeśli mierzę pierwszy raz i nie mam pojęcie, jakiego ciśnienia się spodziewać?
Napompuj mankiet do 200 mmHg.
Po napompowaniu mankietu do tej wartości w stetoskopie powinna panować cisza [żadnych dźwięków] – przepływ krwi w Twojej tętnicy ramiennej został zatrzymany.
5. Zacznij spuszczać powietrze z mankietu
Nie spuszczając wzroku z manometru, delikatnie obróć zawór gruszki w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara – powietrze zacznie się uwalniać z mankietu.
Jak szybko powinno spadać ciśnienie na manometrze?
Szansa, że uda Ci się poprawnie odkręcić zawór za pierwszym razem jest bardzo niewielka.
Jeśli za mocno odkręcisz zawór, to powietrze z mankietu ucieknie zbyt szybko, aby cokolwiek zanotować.
Niestety wymaga to trochę wprawy.
Ale można przyjąć, że ciśnienie powinno spadać 2-3 mmHg na sekundę.
6. Słuchaj pierwszego tonu – ciśnienie skurczowe
Jak już wspomniałem powyżej, po odkręceniu zaworu ciśnienie w mankiecie zacznie spadać.
Skup się na tym, co słychać w stetoskopie, jednocześnie patrząc na manometr.
Kiedy usłyszysz pierwsze uderzenie [cichy, dudniący dźwięk], zapamiętaj ten wyniki – jest to Twoje ciśnienie skurczowe.
Jest to tak zwany pierwszy ton Korotkowa od nazwiska rosyjskiego uczonego, który opracował tę metodę, stąd pomiar ręczny często nazywany jest metodą Korotkowa [1].
Możesz posłuchać poniższego nagrania, w którym usłyszysz, jak prezentuje się ten dźwięk.
- 0:14 – Napompowany mankiet zatrzymuje przepływ krwi w tętnicy – cisza w stetoskopie
- 0:24 – Pierwszy ton Korotkowa – ciśnienie skurczowe
- 0:49 – Dzwięk w stetoskopie zanika, krew znowu przepływa przez tętnicę swobodnie – ciśnienie rozkurczowe
7. Słuchaj do momentu, aż szumy znikną – ciśnienie rozkurczowe
Obserwuj dokładnie manometr, jednocześnie wsłuchując się w stetoskop.
Po pewnym czasie zaczniesz słyszeć „świszczący” dźwięk – zwróć szczególną uwagę na ten moment, gdyż wskazuje, że zbliżasz się do Swojego rozkurczowego ciśnienia krwi.
Kiedy „świszczący” dźwięk całkowicie ucichnie i w stetoskopie słychać będzie tylko ciszę, zanotuj wartość z manometru – jest to Twoje ciśnienie rozkurczowe.
Po odczytaniu ciśnienia rozkurczowego możesz całkowicie spuścić powietrze z mankietu.
8. Zapisz wartość pomiaru
Zapisz datę, godzinę, ciśnienie skurczowe i rozkurczowe – najczęściej do ciśnieniomierzy dodawany jest dzienniczek do zapisywania wartości.
Czasami warto odnotować wszelkie szczególne okoliczności, które wydarzyły się przed dokonaniem pomiaru, takie jak stresujące wydarzenie, spożyty posiłek, które mogą potencjalnie wpływać na wynik pomiaru.
9. Wykonaj drugi pomiar
Odczekaj 1-2 minuty i powtórz pomiar w identyczny sposób, jak opisałem powyżej.
Niektórzy wykonują jeszcze jeden dodatkowy, trzeci pomiar – to już zależy od Ciebie.
Nie zapomnij zapisać wyników z datą i godziną.
Dlaczego muszę wykonywać jeszcze dodatkowy pomiar?
Po pierwsze aktualne wytyczne ESC [Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne]/ESH [Europejskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego], z których korzysta PTK [Polskie Towarzystwo Kardiologiczne] dotyczące postępowania w nadciśnieniu tętniczym zalecają wykonanie 2 lub więcej pomiarów [2].
Po drugie eliminujesz przypadkowe błędy w odczytach.
Zdarza się, że nieświadomie popełniamy błędy podczas pierwszego pomiaru [rozmowa podczas pomiaru lub niewłaściwa pozycja ciała], który następnie nieświadomie korygujemy podczas drugiego pomiaru.
Po trzecie dzięki robieniu kilku odczytów masz możliwość uśredniania Swojego wyniku, który dużo lepiej odzwierciedla Twoje ciśnienie krwi niż pojedynczy pomiar.
Najczęściej zadawane pytania – jak mierzyć ciśnienie ciśnieniomierzem zegarowym
Na którym ramieniu mierzyć ciśnienie?
W czasie pierwszej wizyty lekarz powinien zmierzyć ciśnienie na obu ramionach w celu wykrycia potencjalnych różnic między ramionami i do kolejnych pomiarów należy wykorzystywać ramię, na którym zarejestrowano wyższe wartości. Jeśli lekarz tego nie zrobił, to musisz zmierzyć Sobie ciśnienie na obu ramionach.
Jakie są zalety używania ciśnieniomierz zegarowego?
Cena i dokładność, a także możliwość ręcznej kalibracji. Przy prawidłowym użytkowaniu to urządzenie może być używane przez całe życie.
Jakie są wady ciśnieniomierza zegarowego?
Metoda pomiaru jest żmudna i wymaga doświadczenia. Dodatkowo aparat taki nie nadaje się dla osób, które mają problemy ze słuchem, wzrokiem.
Skąd mam wiedzieć, czy mankiet będzie na mnie pasował?
Zmierz obwód Swojego ramienia w środkowej części ramienia i porównaj z rozmiarem mankietu ciśnieniomierza.
Kto nie powinien używać ciśnieniomierza zegarowego?
Nie powinien być stosowany przez osoby, które mają problemy ze słuchem, wzrokiem lub nie są w stanie wykonać ruchów dłoni potrzebnych do ściśnięcia gruszki i napompowania mankietu.
Powiązane artykuły:
