Wszystkie rodzaje ciśnieniomierzy wykorzystują ten sam mechanizm działania.
Główne różnice pojawiają się, jeśli chodzi o sposób pompowania mankietu i odczytu, interpretacji wyników.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, jak dokładnie wygląda odczyt ciśnienia w:
- ciśnieniomierzu manualnym
- ciśnieniomierzu automatycznym naramiennym i nadgarstkowym
- i ostatnio coraz popularniejszych ciśnieniomierzach umieszczanych w zegarkach [smartwatchach], to zapraszam Cię do dalszej lektury
Jak działa ciśnieniomierz zegarowy (manualny) – metoda osłuchowa
Ciśnieniomierz zegarowy składa się z następujących elementów:
- mankietu naramiennego
- ręczna pompka z zaworem – przy pomocy, której pompujesz i spuszczasz powietrze z mankietu
- manometr do odczytu ciśnienia
- stetoskop do słuchania dźwięku, jaki wydaje krew przepływająca przez tętnicę ramienną
Powyższe zdjęcia przedstawia ciśnieniomierz ręczny – Microlife AG1-20.
Proces pompowania i spuszczania powietrza odbywa się manualnie przy użyciu gruszki pompującej.
Mankiet pompowany jest do momentu, w którym tętnica zostaje zablokowana – przepływ krwi się zatrzymuje.
Skąd mam wiedzieć, kiedy dochodzi do całkowitej blokady przepływu w tętnicy?
Tutaj właśnie przydaje się stetoskop umieszczony na tętnicy.
Moment, w którym nic nie słyszysz w stetoskopie, oznacza, że przepływ został całkowicie zablokowany.
Po zatrzymaniu przepływu krwi w naczyniu powoli zaczyna się spuszczać powietrze z mankietu – dochodzi do powolnego otwierania światła tętnicy.
Krew ponownie zaczyna płynąć w naczyniu, co prowadzi do powstania charakterystycznego dźwięku.
Jest to tak zwany ton pierwszej fazy Korotkowa [słyszysz go w stetoskopie], nazwany od rosyjskiego lekarza, któremu zawdzięcza się to odkrycie [1].
Dźwięk pierwszej fazy Korotkowa równa się ciśnieniu skurczowemu, którego dokładną wartość odczytuje się przy pomocy manometru.
- 0:14 – Napompowany mankiet zatrzymuje przepływ krwi w tętnicy – cisza w stetoskopie
- 0:24 – Pierwszy ton Korotkowa – ciśnienie skurczowe
- 0:49 – Dzwięk w stetoskopie zanika, krew znowu przepływa przez tętnicę swobodnie – ciśnienie rozkurczowe
W momencie całkowitego przywrócenia przepływu krwi w naczyniu w stetoskopie zapanuje cisza. Wartość z manometru, przy której zapanowała cisza w stetoskopie, to ciśnienie rozkurczowe.
Brzmi skomplikowanie, nieprawdaż?
Jeśli nie widziałeś nikogo, kto używałby takiego sposobu pomiaru, to już wiesz dlaczego.
Obecnie nawet w większości gabinetów lekarskich używa się dużo wygodniejszych ciśnieniomierzy automatycznych naramiennych.
Jak działa ciśnieniomierz elektroniczny – metoda oscylometryczna
Automatyczne ciśnieniomierze mogą być używane zarówno na ramieniu, jak i na nadgarstku.
Cały proces pompowania i spuszczania powietrza przypomina ten z opisanego powyżej ciśnieniomierza zegarowego, tylko że odbywa się on automatycznie po naciśnięciu jednego przycisku.
Poniższe zdjęcie przedstawia ciśnieniomierz naramienny automatyczne Omron M3 Comfort.
Ciśnieniomierze automatyczne dokonują pomiaru, bazując na tym, że krew przepływająca przez tętnicę podczas spuszczania powietrza z mankietu [przywracanie przepływu krwi zatrzymanego przez napompowany mankiet] wytwarza wibracje [oscylacje – stąd nazwa metoda oscylometryczna] rozchodzące się po ściankach naczynia [2].
Wibracje te wykrywane są przez czujniki umieszczone w mankiecie, a następnie przekształcane w sygnały elektryczne.
Sygnały te przekształcane sa przez algortym na wynik, który widzisz na ekranie Swojego ciśnieniomierza.
Po lewej stronie ciśnieniomierz naramienny Microlife BP A2 Basic, po prawej stronie ciśnieniomierz nadgarstkowy Microlife BP W90.
Mechanizm działania ciśnieniomierzy nadgarstkowych jest identyczny, jak ciśnieniomierzy naramiennych.
Jak działa ciśnieniomierz w zegarku
Zegarki z ciśnieniomierzem wykorzystują technologię zwaną fotopletyzmografią (PPG) do pomiaru ciśnienia krwi [3].
Czujniki PPG używają zielonego światła do pomiaru objętości krwi w naczyniach krwionośnych nadgarstka.
Dlaczego zielone?
Ponieważ ludzka krew je pochłania.
OK, ale jak to działa?
Powyższe zdjęcie przedstawia typowy sensor PPG, na który składają się 2 główne elementy:
- źródło światła, najczęściej w postaci zielonej diody LED
- fotodetektor, który rejestruje ilość pochłoniętego światła
Kiedy Twoje serce kurczy się, naczynia krwionośne ulegają rozszerzeniu, aby pomieścić pompowaną krew – pochłaniane jest więcej światła.
Podczas rozkurczu naczynia krwionośne kurczą się, gdyż mniej krwi przepływa przez nie – pochłaniane jest mniej światła.
Mierząc zmiany pochłaniania światła w czasie i używając skomplikowanych algorytmów, smartwatch przelicza ilość pochłoniętego światła i wylicza Twoje ciśnienie krwi.
Pewnie zastanawiasz się, czy otrzymane w ten sposób wyniki są miarodajne?
Na tą chwilę niestety NIE!
Jeśli lekarz zalecił Ci kontrolę ciśnienia krwi, to niestety smartwatch się do tego nie nadaje.
Czujniki montowane w zegarkach cechują się dużą podatnością na błędy.
Wystarczy, że nie zapniesz ciasno paska i różnica w pomiarze staje się bardzo znaczącą.
Dużo lepiej technologia ta sprawdza się w przypadku pomiaru pulsu – dlatego obecnie jest montowana praktycznie w każdym smartwatchu.
