Pierwszy odczyt ciśnienia krwi jest zwykle wysoki, ponieważ wszyscy zapominamy o konieczności kilkuminutowej relaksacji przed wykonaniem pomiaru.
Zanim wykonasz drugi pomiar, mija dodatkowe kilka minut i dlatego wynik jest najczęściej niższy.
Jest to bez dwóch zdań najczęstsza przyczyna rozbieżności wyników.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tej i innych przyczynach, to zapraszam Cię do dalszej lektury.
Niewystarczający czas na relaks – zarówno w domu, jak i w gabinecie lekarskim
Aby uzyskać jak najdokładniejszy pomiar wytyczne ESC (Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne)/ESH (Europejskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego) dotyczące postępowania w nadciśnieniu tętniczym zalecają, aby usiąść i zrelaksować się przez co najmniej 5 minut przed wykonaniem odczytu ciśnienia krwi [1].
Poniższe zdjęcie przedstawia porównanie wyników wykonanych przy użyciu Omron M3 Comfrot.
Ta sytuacja występuje zarówno w warunkach domowych, jak i na wizycie u lekarza.
Zanim wejdziesz do gabinetu lekarskiego, rzadko kiedy masz czas na relaks.
Co więcej, przy całym hałasie i zamieszaniu w poczekalni oczekiwanie na wywołanie twojego imienia rzadko jest relaksującym doświadczeniem.
Wytyczne zalecają siedzenie nieruchomo, na krześle z podparciem, ze stopami spoczywającymi płasko na podłodze przez 5 minut w ciszy i spokoju.
Mierzenie w domu wygląda trochę lepiej, gdyż dużo łatwiej jest znaleźć spokojne miejsce.
Dlaczego pomiar jest wyższy bez 5-minutowego odpoczynku?
Przyczyn jest kilka, ale te najbardziej znaczące to:
- mięśnie mogą być nadal napięte i nie rozluźnione – zmieniasz pozycję ze stojącej na siedzącą
- poziom stresu może być wyższy bez czasu na relaks – hormon stresu [kortyzol] zwęża naczynia krwionośne i przyspiesza tętno, co podnosi ciśnienie
Co jeszcze może powodować podwyższony pierwszy pomiar?
Inne przyczyny, które zawyżają pierwszy pomiar ciśnienia:
- nadciśnienie białego fartucha
- brak koncentracji podczas pomiaru
- rozmowa podczas pomiaru ciśnienia krwi
- zmiana pozycji ciała
Nadciśnienie białego fartucha
Termin „nadciśnienie białego fartucha” odnosi się do sytuacji u nieleczonego pacjenta, u którego stwierdza się podwyższone wartości ciśnienia w gabinecie lekarskim, a prawidłowe wartości w pomiarach dokonywanych w warunkach domowych [2].
Kiedy czujesz niepokój i martwisz się wizytą lekarską, Twoje ciśnienie rośnie.
Stres wyzwala produkcję adrenaliny i kortyzolu, co zwiększa tętno i ciśnienie krwi.
Zespół białego fartucha może spowodować, że pierwszy odczyt ciśnienia krwi będzie fałszywie wysoki.
Dlatego tak ważne jest wykonywanie minimum 2 pomiarów z 1-minutową przerwą za każdym razem.
Najczęściej jedynym sposobem, aby rozpoznać efekt białego fartucha, jest wykonanie wielokrotnych pomiarów ciśnienia w gabinecie lekarskim oraz w domu.
Brak koncentracji podczas pomiaru
Częstym zjawiskiem jest brak koncentracji podczas mierzenia ciśnienia krwi.
Siadamy w domu, aby dokonać pierwszego pomiaru ciśnienia krwi i zamiast spędzić te przepisowe 5 minut na zrelaksowaniu się, to zaczynamy sprawdzać maile lub czytać SMS-y.
Wszystko to wpływa na pierwszy pomiar.
Następnie nieświadomie kończymy czytać SMS-a czy sprawdzać maile przed drugim pomiarem i otrzymujemy niższy wynik.
Rozmowa podczas pomiaru ciśnienia krwi
Badania pokazują, że rozmowa podczas pomiaru ciśnienia krwi może zwiększyć odczyt o 10 do 15 mmHg [3].
Zwłaszcza jeśli temat rozmowy ma dla nas emocjonalne podłoże.
Następnie kończysz rozmowę w czasie pierwszego pomiaru, odpoczywasz kilka minut przed dokonaniem drugiego pomiaru i otrzymujesz niższy wynik w drugim pomiarze.
Zmiana pozycji ciała
Niezwykle ważne jest, aby podczas wszystkich pomiarów Twoje ciało znajdowało się we właściwej pozycji.
Często zdarza się taka sytuacja, że krzyżujemy nogi przy pierwszym pomiarze, co czyni go wyższym – mięśnie ulegają napięciu.
Następnie w przerwie między odczytami nieświadomie ustawiamy nogi we właściwej pozycji i otrzymujemy niższy pomiar.
Co mam zrobić przed pomiarem, żeby wyniki były jak najbardziej wiarygodne?
Jeśli nie masz czasu lub możliwość siedzieć w spokoju w cichym pomieszczeniu przez 5 minut, to postaraj się przynajmniej wykonać 2 lub 3 pomiary i uśrednić je.
Przy drugim i trzecim pomiarze bardziej prawdopodobne jest, że wynik będzie niższy, ponieważ masz jeszcze kilka dodatkowych chwil na relaks pomiędzy pomiarami.
Postaraj się zachować przynajmniej minutę przerwy pomiędzy pomiarami.
Jeśli masz czas i chcesz, żeby Twój pomiar był jak najbardziej wiarygodny, to:
- unikaj picia kawy, spożywania alkoholu i tytoniu w okresie 30 minut przed wykonaniem odczytu
- postaraj się unikać ćwiczeń, wysiłku fizycznego, stresowych sytuacji, kąpieli 30 minut przed wykonaniem pomiaru
- skorzystaj z łazienki, aby mieć pewność, że Twój pęcherz jest pusty
- usiądź w wygodnej pozycji, nie krzyżując nóg i kostek oraz podpierając plecy
- krzesło powinno znajdować się wystarczająco blisko, aby nie musieć pochylać się do przodu
- powtórzę jeszcze raz, postaraj się odprężyć przez 5 minut, powstrzymując się od wykonywania jakichkolwiek czynności, unikaj mówienia lub myślenia o czymkolwiek stresującym
- pamiętaj, aby do pomiarów używać tego samego ramienia
Podsumowanie – dlaczego drugi pomiar ciśnienia jest niższy
Główna przyczyna to brak możliwości odprężenia się przez około 5 minut przed wykonaniem pomiaru.
Z innych przyczyn warto wspomnieć o:
- nadciśnieniu białego fartucha
- braku koncentracji podczas pomiaru
- rozmowie podczas pomiaru ciśnienia krwi
- zmianie pozycji ciała
Powiązane artykuły:
